Natuurlijk ken jij als echte Tilburger en liefhebber van het carnavalsfeest de Tilburgse Kwèèkers. Maar wist jij dat deze kaartjes met leuke openingszinnen hun oorsprong in de jaren ’80 hebben? Tijd voor een interview met Henk Ewoldt, bedenker van de ‘Briefkes’, voorlopers van de Kwèèkers zoals jullie die nu kennen.
Foto: John van der Meij (links) en Henk Ewoldt (rechts) vieren samen carnaval in 2007
‘’Onze ‘Briefkes’ waren niet op zijn Tilburgs. Mede-initiator John van der Meij is een Schiedammer en ik kom zelf oorspronkelijk niet uit Tilburg. Ik vind het fantastisch dat ons idee in de vorm van ‘Kwèèkers’ een vervolg heeft gekregen.’’
Ontstaan ‘Briefkes’
Hoewel Henk is geboren in Goedereede en opgroeide in Kampen en Bennekom, werd hij snel verliefd op het carnavalsfeest. In eerste instantie gingen Henk en zijn vrienden naar Breda waar ze standaard een verblijf hadden tijdens de carnavalsperiode. ‘’Daar hebben we zo huisgehouden, dat we er na een tijdje niet meer mochten blijven slapen,’’ vertelt Henk met een glimlach op zijn gezicht.
Niet in Brabant, maar in Zuid-Holland leerde Henk de medebedenker van de ‘Briefkes’ kennen. ‘’Ik leerde John kennen in een kroeg. Hij was een carnavalsvierder en lid van de plaatselijke carnavalsvereniging. Aangezien carnaval niet erg populair is in de randstad, hadden we meteen een klik.’’
Uiteindelijk werd Henk in 1988 directeur van de Bibliotheek in Tilburg en kwam hij in Tilburg wonen. ‘’Natuurlijk ging ik vanaf toen ook carnaval vieren in Tilburg. John kwam vanaf dat moment op carnavalszondag naar Tilburg en bleef dan een aantal dagen slapen. Toen kwamen we op het idee om briefjes te maken die we tijdens carnaval gingen uitdelen. We wilden mensen tijdens het carnavallen aan het lachen maken.’’
In die tijd hadden de mensen nog geen printers in huis en dus moesten Henk en John jaarlijks naar de drukker om de ‘Briefkes’ af te drukken. De mannen bedachten ieder jaar zo’n 30 tot 40 leuke openingszinnen en John zorgde ervoor dat deze in Schiedam ongeveer 300 keer op gekleurde kaartjes werden gedrukt.
Henk zijn favoriete ‘Briefke’? ‘’Ik moet nog steeds lachen om ‘’t gebit op het nachtkastje en de pijp laten roken….’’
Carnaval vieren in Kruikenstad
Sinds Henk in Tilburg woont, viert hij tot op de dag van vandaag Carnaval in Tilburg. Op maandag na dan, want dan is hij traditiegetrouw bij de optocht in Breda te vinden. John en Henk waren in Tilburg vooral in Café Taverne en Café bar de Schouw (later Roefus en nu Eethuis 190) aan de Bredaseweg te vinden. Daar werden de ‘Briefkes’ dan ook vooral verspreid. Natuurlijk waren de ‘Briefkes’ ook bij D’n Opstoet te vinden.
Henk raakte nauw betrokken bij carnaval in Kruikenstad. Hij was ooit Kruikenbruidegom en won een prijs tijdens D’n Opstoet. Henk viert nu nog steeds carnaval maar wel wat minder heftig dan vroeger. ‘’Ík word ook ouder, het zijn vermoeiende dagen. John is een stuk jonger en ik haakte vaker vroegtijdig af. Toen hebben we de balans opgemaakt en heb ik een slaapadres voor John in Breda geregeld. Nu viert hij daar carnaval. Hij komt wel traditiegetrouw iedere zondagavond tijdens carnaval naar Tilburg om een paar biertjes bij Café Taverne te pakken.‘’
Overigens maakt John de ‘Briefkes’ nog steeds. Als je carnaval in Breda viert, is er een kleine kans dat je ze nog tegenkomt.
Of Henk toen is afgehaakt met carnaval vieren? Integendeel! Hij gaat nog iedere dag met carnaval op sjanternel. ‘’De dagen zijn alleen wat korter. Meestal ben ik rond een uurtje of 11 ’s avonds wel thuis. Ik ga vooral carnavallen bij Café Hoegaarden, Café de Taverne, Kim’s Kroeg en waar het geluk ons brengt.’’
Tilburgse Kwèèkers
Café bar de Schouw, waar de ‘Briefkes’ als eerste werden verspreid, werd gerund door Wil en Diny Mols. Dit zijn de ouders van Ivan Mols, medeoprichter van Tilburg.com. ‘’Als jonge jongen hielp Ivan zijn ouders tijdens carnaval in de Schouw. Daar lieten John en ik de mensen lachen met onze ‘Briefkes’. De achterliggende gedachte van die ‘Briefkes’ bleef kennelijk hangen bij Ivan.’’
Want toen Ivan Tilburg.com oprichtte, ging hij al snel door met de verdere uitwerking van de ‘Briefkes’, maar dan met Tilburgse openingszinnen. ‘’Het leukste aan de Tilburgse taal vind ik dat Tilburgers met een paar woorden dingen kunnen zeggen waar de rest van Nederland meerdere zinnen voor nodig heeft.’’ Henk vindt dan ook dat er door de jaren heen meerdere Tilburgse pareltjes tot Kwèèkers zijn verkozen. Zijn persoonlijke favorieten: ‘Hoe wilde gij oew aaike mèèregevruug?’ en ‘Gaode meej op sjanternèl?’.
Je eigen Kwèèker?
Jaarlijks zijn we op zoek naar de leukste Tilburgse spreuken voor op onze carnavalskwèèkers. Heb jij een spreuk die zeker op een Kwèèker moet worden gedrukt? Stuur je Kwèèkers hieronder in!
Kwèèker-inzendingen
Alles over carnaval in Tilburg
Bekijk hier het laatste nieuws, de leukste evenementen, de beste acties, gekste foto’s en lekkerste menu’s van carnaval in Tilburg:
- Vind hier het meest complete overzicht op het carnavalsplein
- In de stemming komen? Bekijk dan ook eens deze artikelen
- Check in de carnavalsagenda de leukste evenementen en feestjes
- Sfeer proeven van carnaval in Kruikenstad? Check dan hier de foto’s
- Bekijk ook eens de lekkerste menu’s en beste carnavalsacties
