Bevrijd de vergetelheid: geef elk oorlogsslachtoffer een gezicht. Op 4 mei start Regionaal Archief Tilburg met een project om Tilburgse oorlogsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog een levensbeschrijving én een gezicht te geven. Hoewel het meer dan 75 jaar geleden is dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog, blijft het belangrijk de slachtoffers te herdenken. Door hun verhaal te vertellen, blijven de herinneringen aan hen levend. Alle Tilburgse oorlogsslachtoffers zijn opgenomen in de Wiki Midden-Brabant en het archief streeft er naar van ieder een levensbeschrijving én foto op te nemen. Van sommige is er maar beperkte of zelfs geen informatie bekend, behalve naam en overlijdensdatum. Wie was de persoon achter de naam?
752 Tilburgse oorlogsslachtoffers
De Tweede Wereldoorlog heeft heel veel mensenlevens gekost. In de Wiki Midden-Brabant staan nu 752 namen van omgekomen personen uit Tilburg en de nabije omgeving. Deze lijst is gebaseerd op het onderzoek dat archiefmedewerker Gerrit Kobes enkele decennia terug heeft gedaan. De groep oorlogsslachtoffers is heel divers. 132 Joodse Tilburgers zijn vermoord in concentratie- en vernietigingskampen als Auschwitz, Bergen-Belsen en Sobibor. De lijst bevat ook mensen die omgekomen zijn in Duitsland tijdens werkzaamheden voor de Arbeitseinsatz. Onder de slachtoffers bevinden zich militairen, zowel van Nederlandse als geallieerde zijde: Australische, Engelse en Poolse (veelal jonge) mannen vonden in Tilburg hun laatste rustplaats.
Tot de slachtoffers behoren ook mensen uit het verzet, die de dood vonden in concentratiekampen, op ’n fusilladeplaats of tijdens een verzetsactie. Eén verzetsman vond op een eigenaardige wijze de dood: hij werd doodgeschoten door zijn eigen makkers omdat zij hem niet meer vertrouwden.
Na officiële bevrijding
Er waren ook talloze vrouwen, mannen en kinderen (soms nog maar baby’s) die de bombardementen en beschietingen niet overleefden, zoals bijvoorbeeld het gezin Stalpers-Van der Velden. Zij kwamen om het leven tijdens het bombardement van 12 mei 1940 in de Noordstraat. Ook agenten, die weigerden met de Duitse politie samen te werken, staan in de lijst. Zij werden vaak gearresteerd en gedeporteerd. En soms zijn er slachtoffers die door een ongelukkige speling van het lot de dood vonden, zoals de vijftienjarige Wilhelmus van Ooijen, die op 5 september 1944 (dolle maandag in Tilburg) op de Kanaaldijk stond en getroffen werd door een waarschuwingsschot van een agent die een plunderende menigte wilde tegenhouden. Opvallend is dat de meeste oorlogsslachtoffers zijn gevallen na de officiële bevrijding van Tilburg, door bombardementen, beschietingen en raketten.
Help jij mee?
Regionaal Archief Tilburg heeft hulp nodig om deze levensverhalen vast te leggen door ontbrekende informatie aan te vullen met verhalen of foto’s. Kun jij de gegevens van het archief aanvullen, stuur je reactie dan naar info@regionaalarchieftilburg.nl o.v.v. Wiki Oorlogsslachtoffers. Het project loopt van 4 mei tot 27 oktober, de bevrijdingsdag van Tilburg. Op de website en de socials van het archief wordt regelmatig verslag gedaan van de voortgang van het project.
Kijk op de Wiki Midden-Brabant voor de Tilburgse oorlogsslachtoffers. Ga naar Pinterest voor de foto’s van de oorlogsslachtoffers die het archief al heeft.
