Spel helpt patiëntveiligheid te verbeteren

patiëntveiligheid

Zorgverleners aan de hand van een casus met elkaar in gesprek brengen over medische besluitvorming, om zo een bijdrage te leveren aan een andere kijk op patiëntveiligheid. Dat is het doel van een spel dat 23 november in het kader van de Week van de Patiëntveiligheid gepresenteerd wordt. Het spel is ontwikkeld door orthopedisch chirurg Jacob Caron en SEH-arts Pieter van Driel, samen met ambassadeurs patiëntveiligheid vanuit de Federatie Medisch Specialisten.

foto: ETZ Fotografie & Film/Ellen van den Ouden

Om de patiëntveiligheid in de zorg verder te verbeteren, is het van groot belang dat zorgverleners openlijk kunnen praten over wat goed en minder goed gaat. Een veilige, lerende cultuur is hiervoor cruciaal. Toch zijn we, wanneer een behandeling een ongewenste uitkomst heeft, geneigd om beschuldigend te kijken naar de betrokken professionals: hebben zij wel goed nagedacht over hun keuzes? Het spel ‘Het nieuwe veiligheidsdenken. Een casus uit de praktijk’ helpt om zorgverleners bewust te maken van de mechanismen die spelen bij het maken van medische keuzes.

In gesprek

Van Driel en Caron, beide werkzaam bij het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg waren in hun dagelijks werk al jaren bezig met het verbeteren van de patiëntveiligheid. Van Driel: “In andere sectoren, zoals de luchtvaart, zagen we een omslag in het veiligheidsdenken: het ‘Safety 2’-denken. Daarin wordt niet alleen gekeken naar ongewenste gebeurtenissen, maar wordt vooral ook de vraag gesteld waarom het meestal wél goed gaat. Wij zochten naar een manier om dat nieuwe denken te vertalen naar de gezondheidszorg.”

Die manier werd een spel, waarbij zorgverleners met elkaar in gesprek gaan aan de hand van een praktijkcasus. Van Driel: “We merken dat deze manier van leren door ervaren heel goed werkt in de praktijk. Je hoeft dit spel maar één keer te spelen en dan zie je meteen de kwartjes vallen. “Goh, zo had ik er nog nooit naar gekeken” is een reactie die we vaak terug horen.”

Herkenbaar

De ambassadeurs patiëntveiligheid vanuit de federatie speelden een belangrijke rol bij het testen en verder uitwerken van het spel. Eén van hen is cardioloog Jan van Wijngaarden: “Ik maakte tijdens een bijeenkomst van de ambassadeurs patiëntveiligheid kennis met het spel en vond het zo leuk dat ik het vervolgens ook tijdens de assistentendag in het Deventer ziekenhuis gespeeld heb. En ook daar was het een groot succes. Het is zo’n herkenbare casus, die automatisch interessante discussies oproept. Niet alleen over patiëntveiligheid trouwens. Tijdens zo’n assistentendag hebben we anios en aios van allerlei pluimage bij elkaar, dan leent het spel zich ook bijzonder goed om gesprekken aan te gaan over interdisciplinaire samenwerking en samen beslissen. Al die elementen komen terug in het spel, dat maakt het juist zo interessant.”

Beste zorg

Tijdens de week van de patiëntveiligheid wordt het spel op verschillende plekken gespeeld; zowel intern in het ETZ, als binnen de Raad Opleiding van de Federatie en met inspecteurs van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Ook zal het via de ambassadeurs patiëntveiligheid verder verspreid worden binnen de diverse ziekenhuizen. Van Driel is blij dat het spel zo enthousiast gedeeld wordt: “Ik hoop heel erg dat het nieuwe veiligheidsdenken zijn intrede gaat doen in de zorg, in aanvulling op alles wat we al op dit vlak doen, zodat we met meer zelfvertrouwen onze patiënten de beste en meest veilige zorg kunnen leveren.”