Het is een discussie die afgelopen jaar weer is opgelaaid: de verengelsing van de Nederlandse taal, met name op universiteiten. Tilburg University is er ook schuldig aan: zij kozen voor de Engelse naam in plaats van, zoals bijvoorbeeld Utrecht en Amsterdam, de Universiteit van Tilburg. Waarom eigenlijk?
Sinds 2010 is de naam Tilburg University de officiële naam van de universiteit die in 1927 nog gewoon begon als Roomsch Katholieke Economische Hoogeschool. Cursussen, studies, officiële documenten, webpagina’s: alles werd geïnternationaliseerd, oftewel naar het Engels vertaald. Zelfs als een collegezaal volledig uit Nederlandse studenten bestaat, en de docent is ook Engelstalig, dan worden de colleges alsnog in het Engels gegeven. Overigens is Tilburg University niet de enige: ook in Enschede gaat de plaatselijke universiteit sinds dit jaar verder onder de naam Twente University.
Internationale studenten
Door de jaren heen is het academisch onderwijs in Europa uiteraard een stuk internationaler geworden. Dankzij uitwisselingsprogramma’s als Erasmus komen er elk jaar duizenden internationale studenten naar Nederland, waardoor de behoefte aan veel Engelstalige studies hoger is geworden. Je kan niet van iedere uitwisselingsstudent verwachten dat hij of zij met een aardige basis Nederlands naar ons land komt.
Tilburg University ontvangt elk jaar heel veel internationale studenten, zoveel zelfs dat er woningnood is in de stad. Vorig jaar moesten sommige buitenlandse studenten zelfs in tenten slapen bij de start van het academische jaar omdat er nog geen huisvesting was gevonden. Maar betekent die enorme toestroom aan internationale studenten dat we ons zodanig aan hen moeten aanpassen dat de officiële naam én voertaal van de Tilburgse universiteit Engels moet zijn? Zou er niet een keuze moeten zijn uit bijvoorbeeld Nederlandse cursussen en een apart cursuspakket voor buitenlandse studenten? Hoewel critici erop kunnen wijzen dat Nederlandse cultuur verloren gaat, of dat we de geschiedenis van de Tilburgse universiteit verloochenen, is het een logische stap die werd genomen door Tilburg University. Een vooruitstrevende stap zelfs, waarvan het aannemelijk is dat deze in de toekomst zal worden gekopieerd door meer bedrijven. Er moet namelijk worden gekeken naar de markt, en de markt dat zijn de studenten.
Bedrijfsleven
Een voorbeeld is het bedrijfsleven. Op veel vlakken kan je een bedrijf vergelijken met een universiteit. Waar een bedrijf zich richt op een bepaalde markt – hun doelgroep – passen zij zich aan zodat deze doelgroep zich thuis voelt bij dit bedrijf en sneller geneigd zal zijn een product van di bedrijf aan te schaffen. Hetzelfde geldt voor universiteiten: studenten leveren hen geld op, hoewel een universiteit niet snel zal toegeven dat het hen daarom te doen is. Als een buitenlandse student ziet dat ze zonder taalproblemen kunnen studeren in Nederland, wat als een land met hoog academisch niveau wordt beschouwd, zijn ze sneller geneigd hierheen te komen. Om een van de beste universiteiten van Nederland te blijven, moeten ze zich dus aanpassen aan hun doelgroep, zoals bedrijven dat ook doen.
Als een buitenlands bedrijf naar Nederland komt, dan zorgen zij er meestal voor dat ze een Nederlandstalige website, Nederlandstalig personeel en Nederlandstalige reclames hebben. Adecco Tilburg is van oorsprong een Zwitsers bedrijf, maar doet zoals bij een internationaal bedrijf hoort zo goed als alles in het Nederlands. Een ander bedrijf dat ook in Tilburg gevestigd is, is Thermo Fisher, dat van oorsprong uit de Verenigde Staten komt, in meerdere landen actief is en in ieder land waar het werkt volledig geïntegreerd is. En hetzelfde geldt voor een digitaal bedrijf als Betway: speel blackjack in het Nederlands, in plaats van dat spel of een ander spel in het Engels te moeten spelen. Ook dit bedrijf is een voorbeeld dat, hoe groots ook, zich aanpast aan de markt om meer klanten te kunnen trekken.
Voor een universiteit is, net zoals bij een bedrijf, groei belangrijk. Omdat het aantal Nederlandse studenten redelijk stabiel is, moeten universiteiten daarbij kijken naar de internationale markt en zich zodanig positioneren dat er meer aanwas komt uit landen als China, Japan en de Verenigde Staten – wat er uit Europa komt levert vanwege het Erasmusprogramma namelijk weinig op. Tilburg University zegt letterlijk dat ‘demografische ontwikkelingen inhouden dat een aanzienlijk deel van de gewenste groei van internationale studenten moet komen’.
Gemeenschappelijke taal
Het probleem dat echter wel ontstaat door de enorme toestroom van internationale studenten – naast logistieke problemen zoals het eerdergenoemde gebrek aan huisvesting – is dat buitenlandse studenten minder goed aansluiting vinden bij hun Nederlandse studiegenoten. Op universiteiten ontstaan gescheiden werelden: die van de uitwisselingsstudenten uit het buitenland en die van de Nederlandstalige studenten. Uit onderzoek blijkt zelfs dat uitwisselingsstudenten het gevoel hebben dat ze in een sociaal isolement belanden. En als we willen dat buitenlandse studenten in Nederland blijven, is het juist belangrijk dat ze goed integreren. Een gemeenschappelijke taal op de universiteit helpt daarbij. Het toont eens te meer aan de beslissing die Tilburg University nam in 2010 de goede was: nu de rest van de Nederlandstalige universiteiten nog.
