Column Frank van Bergen: Tilburg, het Oberhausen van Nederland

Een winkelmall, net buiten de stad.  Gemeentebestuurders hebben een nieuwe manier gevonden om ondernemers in Tilburg de stuipen op het lijf te jagen. ‘Winkelcentra regio walgen van komst mall’ en ‘of het de gemeentebestuurders in de bol geslagen is’ is in de kranten te lezen.
 
Het is ook belachelijk. Gemeentebestuurders hebben tijdens de wekelijkse vrijdagmiddagborrel weer eens een leuk plannetje bedacht om de stad ‘aantrekkelijker’ te maken. Ik vraag me af hoe dat er aan toe is gegaan.  “Weet je wat we hier zouden moeten bouwen? Zo’n winkelmall, net als in Oberhausen en Parijs”, zegt de ene gemeentebestuurder tegen de andere.  De andere drinkt zijn wijntje en knikt. “Mijn vrouw klaagt altijd dat ze zo ver buiten de stad moet zijn om een groot winkelcentrum te vinden. Het is trouwens ook heel fijn,  in een overdekt winkelcentrum shoppen. Dan wordt je niet nat enzo.” De burgemeester mengt zich ook in het gesprek: “Dat is een enorme kans voor de stad. We kunnen wel 100.000 vierkante meter winkelvloeroppervlak aanleggen.” “Een geweldig idee!” roepen ze samen in koor.  De maandag erop besluiten ze het idee te lanceren en daarmee de Tilburgse middenstand op hun hals te halen.

Vreemd genoeg zijn de reacties van de Tilburgers zelf niet erg goed onderbouwd. In reacties valt te lezen dat men blij is met de komst van een dergelijke winkelmall. “Dan hoeven we niet zo ver te rijden”, “het is zo makkelijk als alles overdekt bij elkaar zit” of  “het lokt mensen van buiten de stad”. Als voorbeeld gaf het gemeentebestuur de winkelmall in Oberhausen, waar inderdaad veel mensen van buiten de stad op af komen. Het is ook een mooi winkelcentrum en alle winkels zijn er te vinden, dat is realiteit. Een andere, meer duistere realiteit is ook dat de binnenstad van Oberhausen dood is. Ik weet niet of het gemeentebestuur ooit in Oberhausen is geweest, maar ik heb nog nooit zo’n uitgestorven stad gezien. De winkels die er zaten, zijn verhuisd naar de winkelmall of gewoon helemaal gesloten. Resultaat is een troosteloze bedoening. Een winkelmall zoals in Oberhausen is een doodsteek voor de Tilburgse binnenstad en al haar ondernemers.  

Een Skiramide, een monorail van het centrum naar de Efteling. In het bouwen van luchtkastelen is de gemeente Tilburg altijd erg goed geweest. Zo nu en dan wordt een plan dan ook wel doorgezet (De megabioscoop aan het Stappegoor, bijvoorbeeld) maar meestal blijft het bij ideeën, waarvan je na een paar jaar niets meer hoort. Wat de gemeente wél bereikt door het uitspuwen van dit soort plannen, is het tegen het harnas in jagen van ondernemers in Tilburg. Om de kwaliteit van de binnenstad van Tilburg te verbeteren doet de gemeente er beter aan om kwaliteit in de stad te behouden en dit uit te breiden, zoals op het Pieter Vreedeplein is gebeurd. Ik begrijp niet dat je als gemeente niet wil investeren in de binnenstad.

Als tegenargument voor mijn Oberhausen-vergelijking hoor je vaak dat het centrum van Oberhausen al geen kloppend hart was. Ik ben er geweest, in het CentrO-winkelcentrum, en ook daar klopt geen hart. Of ze elkaar versterken is niet duidelijk. Wat wel duidelijk is, is dat Oberhausen dankzij de mall niet levendiger is geworden. Het is misschien wel de meest dode stad die ik ooit heb gezien.

Dus, Tilburg: los eerst de problemen op die er spelen, geef de binnenstad een financiële injectie, ondersteun de gevestigde ondernemers en kom niet met plannen voor Amerikaanse winkelmalls of andere voorbeelden van grootheidswaanzin. Want hoogmoed komt voor de val en daar moet Tilburg soms heel erg voor oppassen.

Frank van Bergen
Frank's column is eigendom van de schrijver. Tilburg.com stelt zich niet aansprakelijk voor de uitspraken in de column.