Familiebedrijf Broers van Kempen viert op 20 juni 2023 haar 95-jarig jubileum met drie generaties. Het bedrijf is de laatst overgebleven zelfstandige speelgoedspeciaalzaak van Tilburg en omgeving. Van kleine toonbankwinkel in het Smidspad naar twee goedlopende filialen. Dankzij haar unieke fundament is Broers van Kempen 95 jaar later nog steeds een begrip in Tilburg. Eigenaar Harry Broers runt met trots twee Intertoys winkels, in de AaBe Fabriek in Tilburg en op De Hovel in Goirle.
Van galanteriewinkel naar speelgoedspeciaalzaak
Het verhaal begint wanneer de werkloze meubelmaker Harrie Broers in de speelgoedwinkel van zijn zus Wies Broers gaat helpen, zodat zij voor haar tien kinderen kan zorgen. Zijn verkering, Miet van Kempen, had meer dan twaalf jaar als bedrijfsleidster gewerkt. Beiden hadden dus al ervaring met in- en verkopen. Het stel trouwt en op 20 juni 1928, acht dagen na hun huwelijk, richten zij het bedrijf Broers van Kempen op. De toonbankwinkel van slechts twintig vierkante meter groot was te vinden in het Smidspad, destijds één van de bekendste winkelstraten van Tilburg. Hein Broers: “Toen verkochten zij onder andere speelgoed, religieuze artikelen, schoolspullen en schrijfwaren. Een galanteriewinkel noemden wij dat. Alles op een hele kleine oppervlakte.”
De Tweede Wereldoorlog zorgt voor zware tijden in het bedrijf. In de opbouwperiode na de oorlog komt er steeds meer vraag naar speelgoed, waarna het bedrijf zich in 1956 hierin specialiseert. Broers van Kempen was toen de tweede speelgoedspeciaalzaak in Tilburg. In 1965 wordt het stokje overgedragen aan Hein Broers en Riet Broers – van Bragt, zijn echtgenote. Vanaf het begin doet het echtpaar alle werkzaamheden samen. Broers vertelt dat zijn echtgenote zich toelegde op de inkoop van poppen, poppenkleding en meisjesspeelgoed. Hein Broers: “Ik heb eigenlijk nooit gevraagd of zij dat wel wilde. Het was heel normaal, omdat ik mijn ouders opvolgde en zij gelijk meeging in de sfeer waarin ik was opgegroeid.” Na een grote verbouwing van de winkel in het Smidspad in april 1968, opent Riet Broers – van Bragt in oktober 1974 een tweede filiaal aan de Leharstraat in Tilburg Noord. Sinds 1 januari 1976 is Broers van Kempen aangesloten bij Intertoys. Broers van Kempen opent in 1980 een volgend filiaal in Goirle, waarna de winkel aan het Smidspad in 1981 na 53 jaar wordt gesloten.
Een nieuwe generatie Broers van Kempen, zoon Harry Broers, werkt vanaf juli 1993 samen met zijn ouders. In deze periode bouwen zij steeds verder af en neemt Harry Broers geleidelijk aan het bedrijf over. Harry Broers en Hein Broers kijken achteraf positief terug op deze tijd, maar deze periode ging zeker niet over rozen. Harry Broers grapt: “De gesprekken die wij in de periode van 1993 tot 2000 voerden, waren niet altijd gezellig. Logisch, want toen ik in de zaak kwam, was mijn vader 53, dat vond ik toen oud. Ik ben 54 en wil helemaal nog niet nadenken over stoppen.” Harry Broers opent in 2008 een nieuw filiaal op het Pieter Vreedeplein in Tilburg. Niet lang hierna wordt in 2010 de Leharstraat in Tilburg Noord verkocht en gaat Broers alleen verder met de filialen in Goirle en Tilburg. De laatste verandering is de overstap van het Pieter Vreedeplein naar de AaBe Fabriek in Tilburg.
Broers van Kempen bouwt stevig fundament voor opvolgende generaties
Ondernemen is er bij Hein Broers en zijn vier oudere zussen met de paplepel ingegoten. Zo was het de gewoonste zaak dat wanneer de bel ging tijdens het avondeten, oudste dochter Riet Broers opstond om klanten te helpen. Het gezin Broers van Kempen woonde achter de winkel. Dit gold in die tijd voor alle winkels in het Smidspad; privé en zakelijk waren nauw met elkaar verbonden. Riet Broers herinnert zich nog altijd haar eerste kennismaking met de winkel toen zij een jaar of negen was: “Ze hadden toen van die grote lades met losse nieuwjaarskaarten erin. Mijn vader had een bankje gemaakt achter de toonbank, want anders kwam ik er niet bovenuit. Ik weet nog goed dat ik hierop achter die lades mocht staan en de mensen maar kaarten uitzoeken, echt urenlang.”
Het fundament dat in 1928 door Broers van Kempen is gelegd, bouwt van generatie op generatie verder uit. Harry Broers is er als klein jongetje mee opgegroeid: “Mijn ouders werkten keihard en waren bijna nooit thuis. De winkel ging voor alles.” Harry Broers neemt dit fundament mee in de manier waarop hij zijn huidige bedrijf runt. De omgang met klanten, servicegerichtheid, omgang met personeel en hierin vooral niet te moeilijk doen, zit volgens Broers nog steeds als rode draad in de kern vast. “Nét even dat stapje extra zetten, dat waarderen onze klanten. Er zijn mensen wiens ouders en grootouders vroeger al klant waren. Zij komen nu nog met hun kinderen en kleinkinderen in de winkel.” Broers van Kempen heeft inmiddels de oorlog en verschillende crisissen overleefd en is nog altijd, dankzij het unieke fundament, een begrip in Tilburg.
Tijden veranderen
Al die jaren zijn de ontwikkelingen enorm hard gegaan. Het is écht een andere tijd, zo merkt Harry Broers op. Niet alleen de winkeloppervlakte is vijftig keer zo groot, maar ook de pandhuur en omzet zijn niet meer te vergelijken met die van de jaren ’30. Ooit was de huur van een pand slechts 6,5 gulden en de omzet 35 gulden per week. Harry Broers vervolgt: “Vergeet niet dat zij vroeger alles zelf deden: inkopen doen, omzet en voorraad bijhouden in kasboekjes, in de winkel staan en de administratie regelen. Alles handgeschreven en uit het hoofd.”
Inkopen gebeurde in veel grotere getallen. Vooraf moest je op de jaarbeurs beslissen wat je in een seizoen dacht te verkopen, nu zijn dat bij de organisatie maximaal drie of vier stuks per keer. Het scheelt dat de winkels een stuk kleiner waren, met traditioneel speelgoed, minder aanbod en een overzichtelijk assortiment. Hiervan herinnert Hein Broers zich onder andere een hele afdeling met elektrische treinen, welke hij zelf repareerde.
Waar de speelgoedbranche in de huidige tijd reclame maakt door middel van folders en internet, was vroeger de etalage hét uithangbord voor de consument. Tevens was het in Sinterklaastijd voor Broers van Kempen de normaalste zaak van de wereld om producten thuis te bezorgen. Harry Broers vergelijkt: “Dat is eigenlijk het moderne internet van nú. Wij worden binnenkort een DHL-punt en versturen dan producten vanuit de website van Intertoys. Eigenlijk doe je hetzelfde, maar dan in een ander jasje.” Het moge duidelijk zijn: de opkomst van internet is niet alleen van grote invloed op de speelgoedbranche, maar op de gehele detailhandel. Desondanks is Harry Broers er nuchter onder: “Internet heeft alles voor de fysieke winkels, en zeker voor dorpskernen, in de war gegooid. Het is een ontwikkeling die er nou eenmaal is. Zo simpel is het. We hebben het wél overleefd.”
Hein Broers is trots op zijn zoon. Hij vindt hem door dit alles een betere ondernemer dan hijzelf vroeger was. Opvolger Harry Broers heeft volgens zijn vader een beter overzicht, het totale beeld van het bedrijf. Zo weet hij direct de cijfers van beide winkels op te rakelen als je hiernaar vraagt. Overeenkomsten tussen de twee? Hun passie voor ondernemen, ze zijn beiden chaotisch en altijd druk bezig met de winkel, vooral rondom de decembermaand. Dit laatste is door de jaren heen nauwelijks veranderd. Hein Broers vertelt: “Het was in Sinterklaastijd altijd druk-druk-druk-druk. Echt alléén maar die winkel, maanden aan een stuk. In januari was ik altijd kapot en blij dat ik er even vanaf was. Dat bestaat nog steeds, al 95 jaar.”
Een gouden randje mag gevierd worden
Op 20 juni 2023 is het zover: speelgoedspeciaalzaak Broers van Kempen viert dan haar 95-jarig jubileum. Wie had bij het oprichten van het winkeltje van twintig vierkante meter groot ooit durven dromen dat Broers van Kempen nu twee goedlopende filialen leidt, waarvan één maar liefst duizend vierkante meter groot? Eigenaar Harry Broers is trots dat zijn bedrijf de laatst overgebleven zelfstandige speelgoedspeciaalzaak in Tilburg en omgeving is. Ingrid Broers – Wijnans, echtgenote van eigenaar Harry Broers, vervolgt: “Het is natuurlijk heel speciaal dat een zelfstandig retailbedrijf in deze tijd 95 jaar bestaat. Dat de tweede generatie dit ook nog meemaakt, geeft het een gouden randje.”
De organisatie van het feest is helemaal tot in de puntjes voorbereid; er is zelfs een jubileumlogo ontworpen. In de twee filialen van Broers van Kempen in Goirle en Tilburg zal het 95-jarig jubileum niet onopgemerkt voorbijgaan. Klanten zijn in de week van 20 juni 2023 welkom bij de feestweek in beide winkels. Zo komt er een speciale jubileum folder, wordt de winkel feestelijk aangekleed, krijgt iedere klant een leuke goodiebag en brengen bekende speelgoedfiguren een bezoek aan de winkels. Als kers op de taart organiseert Broers van Kempen in september een feest voor familie, vrienden, personeel en zakelijke relaties.
Hoe ziet Broers de toekomst? Na het vieren van het 95-jarig jubileum durft hij niet verder dan een jaar vooruit te kijken. Desondanks sluit Harry Broers met voorzichtige trots af: “Mede dankzij de consument die nog steeds bij ons koopt, is het een mooie eer om als derde generatie mijn bedrijf in te luiden naar de 100 jaar. Mijn opa en oma hebben destijds toch iets moois gestart.”
