Een jaar na het succes van Lustwarande 08 – Wanderland verrijkt Fundament Barok bos De Oude Warande in Tilburg met een paviljoen, getiteld Grotto. Tegelijkertijd vindt de internationale buitenexpositie Stardust plaats.
Klik hier voor de foto's
Stardust is geen editie van Lustwarande; deze expositie heeft niet de pretentie een stand van zaken te tonen van recente ontwikkelingen in de hedendaagse sculptuur. Stardust heeft als directe aanleiding de oplevering van Grotto, een paviljoen, dat de Australische kunstenaar Callum Morton in opdracht van Fundament voor De Oude Warande ontwierp.
Grotto
Grotto, met zijn spiegelende, minimalistische exterieur en grotachtige, verzonken interieur, gesitueerd in het middelpunt van het bos, respecteert het Barokke ontwerp van cultuurhistorisch erfgoed De Oude Warande op ingenieuze en spectaculaire wijze. Het paviljoen functioneert als ontmoetingsplek, als informatiecentrum tijdens exposities en als zelfstandig podium voor hedendaagse muziek. Het paviljoen, dat tevens een bescheiden horecafaciliteit herbergt, zal vijf jaar lang in De Oude Warande schitteren.
Met het oog op het Barokke parkontwerp kon een paviljoen in De Oude Warande in feite slechts op één punt gesitueerd worden: het centrale middenpunt, van waaruit het stervormige padenpatroon gezien kan worden. De obstructie door een paviljoen op deze plek loste Callum Morton (Montreal, 1965, woont en werkt in Melbourne) op simpele en tegelijkertijd spectaculaire wijze op; hij ontwierp een onzichtbaar paviljoen. Het exterieur valt in eerste instantie niet op omdat het een spiegel is, waardoor alle acht bospaden van de ster zich in de spiegeling voortzetten. Deze continuering is slechts schijnbaar, een Barokke illusie.
Wie het paviljoen (10 x 6 x 4m hoog) betreedt wordt opnieuw geconfronteerd met een Barokke karakteristiek; het interieur is een grotto, een kunstmatig geschapen grot, 75 centimeter verzonken onder het maaiveld. Wanden hebben kijkgaten op ooghoogte, waardoor naar buiten gekeken kan worden, aangezien de glazen façade uit detectieglas bestaat: spiegel van de ene zijde, venster van de andere. ’s Avonds wordt het interieur zodanig verlicht, dat bij volledige duisternis de spiegelfunctie van het paviljoen opgeheven wordt. De spiegelende vorm maakt plaats voor een zwarte heuvel, die associaties oproept met een grafheuvel. Niet alleen heeft het paviljoen daardoor een continu veranderende vorm, betekenissen wisselen zich ook af.
Stardust
Grotto weerspiegelt in zijn essentie zowel de tijd (de Barok en heden), aspecten van moderne kunst, architectuur en entertainment als ook zijn directe omgeving, het firmament, en het universum, inclusief de mens. Gezien deze veelheid aan betekenissen heeft Fundament besloten dit werk te incorporeren in een omvangrijker project: Stardust.
Wat de werken in Stardust op het eerste oog lijkt te binden is hun reflecterende of juist volledige lichtabsorberende karakter. Gepolijste materialen en objecten zijn in de kunst in de loop van de geschiedenis hoofdzakelijk gebruikt om macht te weerspiegelen en om een (directe) relatie met het goddelijke te impliceren. In de hedendaagse kunst gaat het gebruik van reflecterende materialen aanzienlijk complexer. Weliswaar levert het gebruik van reflecterende materialen een specifieke esthetiek op, verwijzend naar rijkdom, begeerte en spirituele dimensies, maar de belangrijkste drijfveer om dergelijke materialen toe te passen is gelegen in hun deregulerende kwaliteit; reflecterende werken brengen de continue onevenwichtigheid waarin de wereld verkeert tot uitdrukking. Waar de mens voortdurend streeft naar evenwicht, ontregelt deze kunst de vermeende status quo, op een manier die wars is van clichés, nooit dreigend of moralistisch, juist afstandelijk en niet zelden speels. Deze kunst wijst op de continue dialectische vooruitgang van de wereld; niets staat stil, ook niet de mens, en niets wordt bestendigd, alles is in voortdurende ontwikkeling, inclusief het sterrenstof, waaruit het universum is opgebouwd. Het is dan ook niet enkel de huid van de werken in Stardust die hen onderling verbindt, het is vooral hun betekenis. Stardust gaat uiteindelijk over het verloop van de tijd, over verlangen en over de onmogelijkheid de dood te kunnen bezweren, kortom, over de illusie van het leven.
